Mediatheek - Steunpunt Vluchtelingen De Bilt

Bedoeld voor begeleiders

Tijdens de studiedag LOWAN-vo op 10 april 2017 verzorgde Binyam Andebrhan een workshop over jonge Eritrese vluchtelingen. In deze workshop kwam aan aan de orde:

• De vluchtredenen en de reisroutes
• De cultuur, religie, onderwijs(systeem/niveau) en opvoeding
• De communicatie met en begeleiding van Eritrese jonge vluchtelingen
• De percepties van Eritrese jonge vluchtelingen op diverse thema ́s zoals hulp, regels en procedures, geestelijke gezondheidszorghulp en hoe je ermee kunt omgaan
• Hoe Eritrese jonge vluchtelingen hun toekomst zien en hoe u hen daarbij kunt helpen.

De volledige serie gaat bestaan uit:

• 4 basisboeken
• 7 werkboeken (één bij deel 1, twee bij de delen 2, 3 en 4)
• schrijfboekje Van links naar rechts, voor wie ons alfabet nog niet beheerst
• website is gereed, wordt later aangepast aan de herziening.

Voorbeelden:

• Op Pad – Van links naar rechts voorbeeldpagina’s
• Op pad 1 – basisboek voorbeeldpagina’s
• Op pad 1 – werkboek voorbeeldpagina’s
• Op pad 1 – basisboek bijlage 1-5

De Succes!-reeks is een serie boekjes die gebruikt kunnen worden om beter te leren lezen en schrijven. Elk boekje gaat over een thema, bijv. een baan zoeken, wonen, betalen.

Er zijn drie niveaus:

• Instroom: dit komt ongeveer overeen met A1
• 1F: einde basisschool voor Nederlanders, dit komt ongeveer overeen met A2
• 2F: eind vmbo/ mbo, dit komt ongeveer overeen met B1

Je hoeft de boekjes niet helemaal door te werken, kies gewoon wat nuttig is en aanspreekt.

De boekjes zijn in de Mediatheek per thema gerangschikt. Binnen het thema vind je de 3 niveaus.

Dit materiaal kun je aanvullend bij Spreektaal gebruiken, en bij Melkweg.

Als je bepaalde boekjes in papieren vorm of digitaal wilt bestellen, dan kan dat via de coördinator. Je kunt op de website van Taal voor het Leven kijken welke boekjes er nog meer zijn. De collectie wordt nog steeds uitgebreid.

• Succes – Taalhulp
• Succes – School
• Succes – Geld
• Succes – Gezondheid
• Succes – Leven en wonen
• Succes – Werken

Degenen die met een computer en een toetsenbord met Latijnse letters kunnen omgaan, kunnen aan de slag met Op Pad! Het verdient wel aanbeveling om de website te gebruiken samen met een taalcoach.

Luisteren, lezen en schrijven van woorden en korte zinnetjes wordt door de website per klank aangeboden, net als in het schriftelijk materiaal. Er is echter veel meer oefenmateriaal om de woorden te leren onthouden. Per les zijn er ook twee dictees, en er wordt veel aandacht besteed aan het leren onderscheiden van klankverschillen (man – maan).

In iedere les staan enkele klanken centraal. Daarnaast wordt geleidelijk aan enige grammatica toegevoegd.

Waarom werken met een taalcoach? Omdat hij/zij:

• kan helpen met de juiste uitspraak
• de opdrachten kan laten aansluiten bij hetgeen jullie samen behandeld hebben
• makkelijker de weg kan vinden in de website

De website kent per les:

• het pad: dit is de ‘leerlijn’. Hier wordt de stof geleidelijk en systematisch aangeboden
• het spoor: dit zijn herhalingsoefeningen. In het pad bevatten de oefeningen 4 nieuwe woorden, in de herhalingsoefeningen zijn het er 8. Als dat nog niet goed gaat, ga dan terug naar het pad.
• de rotonde: hier staan alle typen oefeningen uitgesplitst per soort, bijv. ‘luister en schrijf’. Door hierop te klikken kun je alle oefeningen van dit type achter elkaar doen, ook van volgende lessen.

De website werkt ook op een mobiele telefoon, en is dan aangepast aan het kleine schermpje. Daarom zijn niet alle oefeningen te doen, maar wel veel. Op de mobiele website werken we met De weg. De oefeningen zijn altijd met 8 nieuwe woorden, zodat je minder hoeft te navigeren. Begin bij P1.

Met de term alfabetiseren worden verschillende leerprocessen aangeduid:

• letters leren lezen en schrijven in de moedertaal: je moet dan eerst de fijne motoriek verder ontwikkelen om überhaupt de juiste schrijfbewegingen te kunnen maken
• woordjes en zinnetjes leren lezen en schrijven in de moedertaal, zowel technisch lezen als begrijpend lezen tot het proces geautomatiseerd verloopt
• letters en woordjes leren schrijven met een ander alfabet dan dat van je moedertaal, gekoppeld aan de uitspraak in de tweede taal
• technisch en begrijpend lezen van eenvoudige teksten in de tweede taal, tot het proces geautomatiseerd verloopt

Voor het begeleiden van al deze leerprocessen staat er materiaal in de Mediatheek.

Tot slot: voor de taalcoach die les gaat geven aan een cursist die de taal nog helemaal niet spreekt en die ook geen Engels (of Frans) spreekt: er is een startkatern voor de eerste kennismaking. Hier wordt nog niet geschreven, maar voornamelijk via plaatjes gecommuniceerd.

Voor het leren maken van de juiste schrijfbewegingen, klik op Motoriek.

Voor het leren lezen en schrijven van woordjes en kleine zinnetjes in de moedertaal (Nederlands als moedertaal) én de tweede taal, is er de serie Pen! In katern 1 tot en met 7 wordt geoefend met de lange en de korte klinkers (a/aa, e/ee enz), uiteraard in combinatie met de medeklinkers. In de katernen 8 en verder komen de klanken met 2 verschillende klinkers aan bod (ie/ jij/ ei/ oe /ui / eu / au /ou).

Er is een handleiding voor taalcoaches om te werken met Pen! Deze bevat per les uitleg, tips en dictees.

Voor het technisch en begrijpend lezen in de tweede taal is er de serie Melkweg.

In de serie Op Pad! (voorheen: Pen!) leert de cursist Nederlands lezen en schrijven aan de hand van plaatjes die korte woorden afbeelden. In de eerste 7 katernen gaat het om het typisch Nederlandse verschil tussen korte en lange klinkers (man/ maan, pot/ poot).

In katernen 8 tot en met 13 komen de klanken die met twee letters geschreven worden, zoals IE, EU, UI.

Leren lezen en schrijven gebeurt door de uitspraak (klank) te koppelen aan het schrift. De taalcoach is dus heel belangrijk, hij/zij leest voor.

Op de website staan geluidsfragmenten voor losse woorden, en voor o.a. dictees.

De  Handleiding taalcoaches Pen! is geschreven voor taalcoaches die geen taaldocent zijn (geweest). In deze handleiding vind je uitleg, tips en dictees per katern.

In deze handleiding vind je uitleg hoe bepaalde grammatica en uitspraakregels zijn in het Nederlands. Dit is voor je eigen achtergrond. Daarnaast zijn er tips wat je hiervan uitlegt aan de cursist, en hoe je dat kunt doen.

Verder staan hier de oplossingen van de oefeningen, en natuurlijk de teksten van de dictees.

Ook zijn er TPR-oefeningen toegevoegd, om met luisteren en gebaren het leerproces te ondersteunen.

In de handleiding is nu aangegeven wanneer je welke schrijfbladen kunt gebruiken als introductie voor het katern.

De laatste aanpassing van de handleiding: 31 juli 2018. Op de laatste pagina staat aangegeven wat er gewijzigd is in de katernen en/of de handleiding.

Handleiding taalcoaches Pen!

Korte en lange klinkers: uitleg

• a en aa: uitleg
• e en ee: uitleg
• o en oo: uitleg
• i en ie: uitleg
• u en uu: uitleg

Tweeklanken: uitleg

• au: uitleg
• eu: uitleg
• ui: uitleg

Het Nederlands kent korte klinkers en lange klinkers.

Korte klinkers: [a] als in ‘man’ / [è] als in ‘pen’ / [o] als in ‘pot’ / [u] als in ‘bus’ / [i] als in ‘wit’bekijk het hele bericht …

Voor mensen met Arabisch als moedertaal, is het verschil tussen b en p erg moeilijk te horen. In deze video wordt uitgelegd hoe je deze medeklinkers uitspreekt.